Περί ταπεινοφροσύνης
«Δύο ταπεινώσεις υπάρχουν, όπως και δύο υπερηφάνειες. Η πρώτη υπερηφάνεια είναι όταν εξουθενώνει κανείς τον αδελφό του, όταν τον εξευτελίζει σαν να μην είναι τίποτε και παρουσιάζει τον εαυτό του υψηλότερα από αυτόν. Ο τέτοιος άνθρωπος εάν δεν ανανήψει και σοβαρεύσει γρήγορα, λίγο λίγο έρχεται και στη δευτέρα υπερηφάνεια, ώστε να υπερηφανεύεται και απέναντι του ιδίου του Θεού και τα κατορθώματά του να τα αποδίδει στον εαυτό του και όχι στον Θεό.
Πραγματικά, αδελφοί μου, εγνώρισα κάποτε άνθρωπο που είχε έλθει σε τέτοια ελεεινή κατάσταση∙ και στην αρχή μεν, όταν του ομιλούσε κάποιος από τους αδελφούς, τον έφτυνε και έλεγε∙ «ποιος είναι εκείνος; Δεν υπάρχει παρά μόνον ο Ζωσιμάς και οι ιδικοί του». Έπειτα άρχιζε να εξευτελίζει και αυτούς και να λέγει∙ «δεν υπάρχει κανείς άλλος εκτός από τον Μακάριο». Και σε λίγο άρχισε να λέγει∙ «ποιος είναι ο Μακάριος; Κανένας, εκτός από τον Βασίλειο και τον Γρηγόριο». Λίγο αργότερα άρχισε να εξευτελίζει και τούτους λέγοντας∙ «ποιος είναι ο Βασίλειος και ποιος είναι ο Γρηγόριος; Κανένας, εκτός από τον Πέτρο και τον Παύλο». Λέγω σ’ αυτόν∙ «ασφαλώς, αδελφέ, πρόκειται να εξουθενώσεις και αυτούς». Πιστεύσατέ με ότι έπειτα από λίγο καιρό άρχισε να λέγει∙ «ποιος είναι ο Πέτρος και ποιος είναι ο Παύλος; Κανείς, εκτός από την αγία Τριάδα». Ύστερα υπερηφανεύτηκε εναντίον του ιδίου του Θεού, και έτσι καταστράφηκε. Γι’ αυτό οφείλουμε να αγωνιζόμαστε, αδελφοί μου, εναντίον της πρώτης υπερηφανείας, για να μη πέσουμε λίγο λίγο και στην τελεία υπερηφάνεια»…
Ας μάθουμε λοιπόν ποιες είναι και οι δύο ταπεινώσεις. Η πρώτη ταπείνωση είναι να θεωρεί κανείς τον αδελφό του συνετότερο από τον εαυτό του και σε όλα υπεροχότερο από τον εαυτό του, και μ’ έναν λόγο, όπως είπε εκείνος ο άγιος, «να είναι υποκάτω από όλους». Η δε δεύτερα ταπείνωση είναι να αποδίδει κανείς στον Θεό τα κατορθώματα. Αυτή είναι η τελεία ταπείνωση των αγίων. Δημιουργείται στην ψυχή κατά τρόπο φυσικό με την άσκηση των αρετών. Όπως δηλαδή τα δένδρα, όταν βαστάζουν πολύ καρπό, αυτός ο καρπός λυγίζει προς τα κάτω τους κλάδους και τους κατασπά, ενώ ο κλάδος που δεν βαστά καρπό υψώνεται προς τα άνω και ανεβαίνει ορθός, υπάρχουν δε δένδρα που εφόσον ο κλάδος τους ανεβαίνει προς τα άνω δεν βαστάζουν καρπό, εάν όμως πάρει κανείς λίθο και τον κρεμάσει στον κλάδο και τον γυρίσει προς τα κάτω, τότε κάνουν καρπό∙ έτσι και η ψυχή, όταν ταπεινώνεται, τότε καρποφορεί, και όσον καρπό παράγει, τόσο ταπεινώνεται. Διότι όσο πλησιάζουν οι άγιοι τον Θεό, τόσο βλέπουν τους εαυτούς τους αμαρτωλούς».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου